.Αναζητώντας τον… «αυτοφοράκια» του Τρίτου Μνημονίου

Σε προηγούμενο σημείωμά μου («Μάχη του νέου με το παλιό και άλλα... παραμύθια») υποστήριξα πώς η διαπλοκή χρησιμοποιεί το πρόταγμα για «νέα πρόσωπα, νέες ιδέες και νέα κόμματα», προκειμένου να διασώσει τον εαυτό της και το παλιό που η ίδια εκπροσωπεί.

Σήμερα θα προσπαθήσω να δείξω έναν άλλο μύθο, που χρησιμοποιείται επίσης από τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, με ίδιο στόχο: τη διάσωση του «παλιού».

Πρόκειται για τις κυβερνήσεις συνεργασίας, που ξαφνικά «ανακάλυψαν» και που – υποτίθεται – είναι επιταγή της «νέας εποχής».

Το επιχείρημα μοιάζει ιδιαίτερα ελκυστικό: Ο δικομματισμός μας τελείωσε! Και μόνο κυβερνήσεις συνεργασίας μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για μεταρρυθμίσεις, που κανένα κόμμα μόνο του δεν μπορεί να επιβάλει.

Τι πιο λογικό; Μοιάζει πράγματι, σχεδόν αυταπόδεικτο. Αλλά είναι εντελώς απατηλό...

* Προσέξτε: αν το ζητούμενο σήμερα είναι οι μεταρρυθμίσεις, η ιστορική πείρα, δείχνει το ακριβώςαντίθετο: Ότι μεγάλες και σαρωτικές μεταρρυθμίσεις κατάφεραν να επιβάλλουν μόνο πανίσχυροι ηγέτες!Όχι εύθραυστοι κυβερνητικοί συνασπισμοί…

Πρόεδροι ή Πρωθυπουργοί, που διέθεταν πολύ μεγάλη κοινοβουλευτική δύναμη. Όπως ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ στις ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του ’30, ο Κάρολος Ντεγκώλ στη Γαλλία, στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η Μάργκαρετ Θάτσερ στην Αγγλία και ο Φρανσουά Μιτεράν στη Γαλλία τη δεκαετία του 80, ο Πρόεδρος Ρήγκαν στις ΗΠΑ, επίσης στη δεκαετία του ’80 και ο Τόνι Μπλαίρ στη Βρετανία τη δεκαετία του ’90…

Αν και εκπροσωπούσαν πολύ διαφορετικά μεταρρυθμιστικά κινήματα, σε πολύ διαφορετικές χώρες, σεδιαφορετικές εποχές, όλοι τους είχαν ένα κοινό: τους στήριζε πολύ μεγάλη πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών σωμάτων των χωρών τους. 

Χωρίς προβλήματα με «εσωτερικές αντιπολιτεύσεις» και «λεπτές ισορροπίες»...

Το ίδιο ακριβώς ισχύει και στην Ελλάδα. Τα μεγάλα μεταρρυθμιστικά κινήματα των Χαριλάου Τρικούπη, Ελευθερίου Βενιζέλου, Αλέξανδρου Παπάγου, Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου, είχαν κι αυτά, σε διαφορετικές ιστορικές φάσεις της Ελληνικής ιστορίας, ως «πρωταγωνιστές», δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες με πολύ ισχυρή στήριξη από το κόμμα τους.

Είναι τόσοι πολλοί αυτοί που ξεβολεύονται από μεταρρυθμίσεις, και είναι τόσο λυσσαλέα η αντίστασηπου συνήθως προβάλλουν, ώστε μόνον ισχυροί ηγέτες με μεγάλη επιρροή στα κέντρα λήψης αποφάσεων - στη Βουλή, στην Κυβέρνηση, στο κράτος και στη Δικαιοσύνη - μπορούν να αντέξουν και να τις φέρουν σε πέρας.

Εύθραυστες κυβερνήσεις συνεργασίας, με λεπτές ισορροπίες μέσα σε κάθε κόμμα και ανάμεσα στα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, είναι σχεδόν αδύνατο να αντέξουν στις αντιδράσεις και στηνυπονόμευση όσων θίγονται από τις μεταρρυθμίσεις.

Μη ξεχνάμε ότι στα μεγάλα μεταρρυθμιστικά εγχειρήματα, αυτοί που θίγονται μπορεί να είναι μειοψηφίες, αλλά είναι ισχυρές μειοψηφίες, που αντιστέκονται σθεναρά από την πρώτη στιγμή. Ενώ αυτοί που ωφελούνται, μπορεί να είναι η πλειοψηφία της κοινωνίας, αλλά είναι μια «αδρανής» πλειοψηφία! Αντιλαμβάνεται πόσο την ωφελεί, πραγματικά, μια μεταρρύθμιση, μόνον αφότου εφαρμοστεί κι έχει δείξει τα αποτελέσματά της, δηλαδή με αρκετή χρονική υστέρηση.

Άρα, το πρώτο διάστημα που ξεδιπλώνονται οι μεταρρυθμίσεις, οι αντιστάσεις είναι πολύ ισχυρές και η στήριξή τους πολύ αδύναμη. Αν τότε δεν υπάρχει ισχυρή διακυβέρνηση, ικανή να εξουδετερώσει τις αντιστάσεις, το μεταρρυθμιστικό κίνημα κινδυνεύει να εκτροχιαστεί, πριν περάσει το «σημείο μη επιστροφής».

Γι’ αυτό και οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται παντοδύναμους ηγέτες με ισχυρές πλειοψηφίες, όχι εύθραυστα σχήματα κυβερνητικών συνεργασιών, όπου όλοι ψάχνουν τον «αυτοφοράκια» και είναι έτοιμοι να την... «κάνουν» μόλις κάτι πάει στραβά...

Απ’ αυτή την άποψη, τα δυόμιση χρόνια της διακυβέρνησης Σαμαρά είναι αληθινό «αξιοπερίεργο»: έκανε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή που έγινε ποτέ σε τόσο λίγο χρόνο (πάνω από 3,5% του ΑΕΠ σε πρωτογενές αποτέλεσμα και πάνω από 7% του ΑΕΠ σε δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αν ληφθεί υπόψιν και η μείωση της δαπάνης για τόκους – κι όλα αυτά σε δυόμιση χρόνια), ψήφισε και εφάρμοσε τις περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν υπάρξει ποτέ και έβγαλε τη χώρα στην ανάκαμψη (παρά τη συνεχιζόμενη λιτότητα).

Χώρια οι μεγάλες τομές που έγιναν στην εξωτερική πολιτική («τριγωνικές» σχέσεις Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου και Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ), προώθηση ΑΟΖ, «άνοιγμα στην Κίνα» κλπ. Όλα αυτά με μιανεύθραυστη συγκυβέρνηση με το συρρικνωμένο ΠΑΣΟΚ, το οποίο συνεχώς έφθινε και παρέπαιε. Και με μιαν καταστροφική αντιπολίτευση από το ΣΥΡΙΖΑ, απέναντί της. Και με το μεγαλύτερο μέρος του Τύπου να λαϊκίζει ασύστολα. Ακόμα και μερίδα του Τύπου, που αργότερα το έπαιζε ακραιφνώς «μεταρρυθμιστική» και «ευρωπαϊκή»…

Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι γιατί η κυβέρνηση Σαμαρά «δεν έκανε κι άλλα». Το αληθινό ερώτημα είναι πώς πρόλαβε κι έκανε τόσα πολλά, σε τόσο σύντομο χρόνο και σε τόσο αντίξοες συνθήκες. Και με το εσωτερικό μέτωπο κάποιων «αδιόρθωτων» της ΝΔ πάντα ενεργό. Πάντα να υπονομεύει...

Αλλά αυτά ασφαλώς, είναι μια άλλη ιστορία...

Το βέβαιο είναι πως αληθινά μεταρρυθμιστικά κινήματα θέλουν ισχυρές κυβερνήσεις με αδιάρρηκτη ενότητα. Όχι εύθραυστα κυβερνητικά μορφώματα. Συνεπώς όσοι πλειοδοτούν σήμερα για «συμμαχικές κυβερνήσεις», ουσιαστικά προσπαθούν να ελέγξουν την επόμενη διακυβέρνηση (για να μη τους θίξει). Και να ματαιώσουν τις μεταρρυθμίσεις που θεωρούν επικίνδυνες. Όχι να τις ξεμπλοκάρουν...

* Και τώρα στο ψητό: Το πραγματικό πρόβλημα σε αυτές τις εκλογές, είναι πώς να πείσουν τον Τσίπρα να πάει σε «οικουμενική». Μόνος του βέβαια δεν μπορεί, αφότου του έφυγε ο Λαφαζάνης, η Ζωή καιάλλοι... 76 βουλευτές! Από μια κοινοβουλευτική ομάδα 149 που είχε εκλέξει τον περασμένο Ιανουάριο, μόνο 70 τον στηρίζουν σήμερα. Κι ένας ο ίδιος 71! Του έφυγαν 78! Ποτέ κανείς εκλεγμένος Πρωθυπουργός δεν έπαθε τέτοιο «στραπάτσο» και μάλιστα σε τόσο λίγους μήνες διακυβέρνησης…

Μόνος του δεν μπορεί, με τους ΑΝΕΛ δεν τραβάει, πρέπει, λοιπόν, να τον αναγκάσουν να μπει σε ευρύτερη κυβέρνηση: Που αν δεν έχει και τη ΝΔ μέσα, δεν θα διαθέτει πλειοψηφία (ή θα έχει οριακή μόνο – άρα και εύθραυστη – πλειοψηφία).

Η ΝΔ (έκανε το σφάλμα να) εμφανίζεται ως «δεδομένη», άρα το μόνο πρόβλημα είναι να πειστεί ο Τσίπρανα συγκυβερνήσει με τη Νέα Δημοκρατία.

Ο ίδιος βέβαια έκανε γερή «ρελάνς»: τους είπε πως, αν βγει ο ίδιος δεύτερο κόμμα (δηλαδή αν κερδίσει η ΝΔ, έστω και με μια ψήφο), τότε όχι μόνο δεν θα συμμετάσχει σε επόμενη κυβέρνηση, αλλά δεν πρόκειται να ψηφίσει στη νέα Βουλή, ούτε καν αυτά που ο ίδιος έφερε: το τρίτο Μνημόνιο!

Άρα, αν θέλουν να ψηφίσει ο ίδιος, καλά θα κάνουν να τον βγάλουν πρώτο! Κι αν δεν βγει πρώτος, καλά θα κάνουν να βρουν άλλα κορόϊδα να στηρίξουν το τρίτο Μνημόνιο. Εκεί σωστά αντέδρασε ο Μειμαράκης που μίλησε για ...«αυτοφοράκια». Αυτό ακριβώς συμβαίνει: ψάχνουν για τον «αυτοφοράκια» του τρίτου Μνημονίου!

Και ποια είναι η αλήθεια πίσω απ’ όλα αυτά; Καμιά κυβέρνηση δεν αντέχει τις πιέσεις που θα ασκηθούν τους επόμενους μήνες, από την ολοκλήρωση ψήφισης του Τρίτου Μνημονίου. 

Από τα μέτρα που ήδη προβλέπονται, όμως δεν έχουν ακόμα θεσμοθετηθεί. Αλλά κι από τα συμπληρωματικά μέτρα που δενείναι «ορατά» τώρα, όμως σίγουρα θα χρειαστούν και που θα είναι πολύ πιο επώδυνα. Καμιά κυβέρνηση κι ίσως κανένας συνασπισμός κομμάτων δεν μπορεί να αντέξει αυτά που έρχονται…

Ο ίδιος ο Τσίπρας δεν αντέχει να παραμείνει στην κυβέρνηση, αλλά φοβάται και μια καθαρή ήττα. Και στις δύο περιπτώσεις κινδυνεύει να περιθωριοποιηθεί αμέσως μετά.

Υπάρχουν πολλοί (και όχι μόνο «διαπλεκόμενοι»), που πολύ θα ήθελαν ένα Τσίπρα ως «ελάσσονα» κυβερνητικό εταίρο, να μετατρέπεται σταδιακά σε μια «ήπια» εκδοχή σοσιαλδημοκρατικής κεντροαριστεράς. Μόνο που αυτό είναι ευσεβής πόθος. Αν βγει πρώτο κόμμα η ΝΔ, ο Τσίπρας δεν θα δεχθεί εύκολα να μπει στην κυβέρνηση! Κι αν εκλεγεί πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, ο Τσίπρας δεν θα δεχθεί εύκολα τη ΝΔ ως «ελάσσονα» κυβερνητικό εταίρο…

Και σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Τσίπρας δεν θα θελήσει να κυβερνήσει ως «ήπια» κεντροαριστερά! Με τις ακρότητες και τους ακραίους που ήδη κυριαρχούν στους κόλπους του θα κυβερνήσει: και στο θέμα των λαθρομεταναστών και στο θέμα της ασφάλειας και στο θέμα των πανεπιστημίων. 

Πέρα από την εφαρμογή των μνημονιακών νόμων, με τους Μπαλτάδες θα θελήσει να κυβερνήσει στα Πανεπιστήμια, με τους Κατρούγκαλους στη δημόσια διοίκηση, με τους Παρασκευόπουλους στη Δικαιοσύνη και με τις...Τασίες στο μεταναστευτικό. 

Κι άντε να δούμε πως η ΝΔ θα συμμετέχει σε μια κυβέρνηση, «για το καλό της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας», που θα εφαρμόζει όλες τις ακροαριστερές ασυναρτησίες, που δεν υπάρχουν σε καμία ευρωπαϊκή χώρα...

Όταν έφυγε ο Βαρουφάκης ένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ είπε το εξής αμίμητο: Γλιτώσαμε από τη… μαϊμούπου κουβαλούσαμε στον ώμο μας, αλλά το τσίρκο παραμένει! Ακραία ομολογία αυτογνωσίας…

Αν θέλει πραγματικά η Νέα Δημοκρατία να κερδίσει τον Τσίπρα, αυτό πρέπει να προβάλει: Την ανάγκη να κατανικήσει τις αριστερές επιλογές διακυβέρνησης που ακόμα εκπροσωπεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Όχι τη διάθεση να… συγκυβερνήσει μαζί του. Αυτό το είπαμε, το εμπεδώσαμε, φτάνει πια! Εκείνο που θέλει να ακούσει ο κόσμος πλέον, είναι ότι η Νέα Δημοκρατία εκπροσωπεί την μη αριστερή εκδοχή και στην Οικονομία, και στην Παιδεία, και στην Ασφάλεια και στη Δικαιοσύνη και παντού. Αυτή που επικρατεί σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Και μόνο στην Ελλάδα είναι… «αδιανόητη»!

Άρα ό,τι προκύψει από τις εκλογές της 20^ης Σεπτεμβρίου, θα είναι μόνο προσωρινό και μόνο μεταβατικό. Ο Τσίπρας πρέπει να πληρώσει στο ακέραιο τις ευθύνες του για το κακό που έκανε. Και η ΝΔ να συνειδητοποιήσει ότι στις εκλογές οι πολίτες ψηφίζουν αυτό που τους εκφράζει και τους εκπροσωπεί. Όχι αυτόν που όλοι θεωρούν πιο «βολικό» και πιο «δεδομένο» στο μετεκλογικό τοπίο…

Η χώρα πρέπει να απαλλαγεί από την μεταπολιτευτική ηγεμονία της Αριστεράς. Όχι να αναδείξει… νέο φορέα της αριστερής ηγεμονίας, όπως θέλουν οι διαπλεκόμενοι, έναν «ήπιο και φρονηματισμένο» Τσίπρα.

Τώρα μετά την εμπειρία της… «πρώτης φοράς Αριστερά» είναι μοναδική ευκαιρία να απαλλαγεί η χώρα από όλα αυτά που εμείς εδώ «εξιδανικεύαμε» επί δεκαετίες, όταν κατέρρεαν και ενταφιάζονταν παντού αλλού στον κόσμο…

Και παράλληλα, η Ελλάδα χρειάζεται ένα αληθινό κόμμα αστικών αρχών, αντίστοιχο με τα σύγχρονα Χριστιανοδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης. Όχι ένα κόμμα που το παίζει… «αυτοφοράκιας», κάθε φορά που η Αριστερά στις όποιες εκδοχές της, τα κάνει μαντάρα…

Για να γίνουν αστικές εκσυγχρονιστικές μεταρρυθμίσεις, χρειάζεται να ηγεμονεύσει ένα κόμμα αστικών αρχών και προτεραιοτήτων. Όχι ως «τσόντα», κυβερνητικών συνασπισμών της κατακερματισμένης Κεντροαριστεράς. Όχι ως «φεουδαρχικό κατάλοιπο» της οικογενειοκρατίας, και των τζακιών…

Ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας, αναζητά κάποιον να την απαλλάξει από την «αριστερή ηγεμονία». Κι όχι κάποιον να «συγκυβερνήσει» μαζί της!

Αυτό θα παραμείνει ζητούμενο, όπως φαίνεται. Αλλά μόνον όποιος το απαντήσει αυτό, θα δώσειαληθινή διέξοδο κι αληθινή ελπίδα στον τόπο…